Op 22 november 2024 vindt in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) in Gent het jaarlijkse Taal-en-Tongval-symposium plaats. Het thema van deze editie is ‘Taal en inclusie’ en richt zich op empirische benaderingen van de relatie tussen taaldiversiteit en maatschappelijke inclusie.
Sociolinguïsten en toegepaste taalwetenschappers zijn traditioneel geïnteresseerd in de centrale rol van taal in (on)gelijke kansen en toegang tot middelen en voorzieningen. Het toegenomen activisme voor sociale rechtvaardigheid heeft de afgelopen jaren de interesse verder aangewakkerd voor het belang van taal voor de inclusie, emancipatie en participatie van achtergestelde groepen, waaronder etnische minderheden, LGBTQIA+-personen, mensen met een beperking en laaggeletterden.
Talrijke studies hebben aangetoond dat de perceptie van accenten of andere talige signalen van iemands socio-economische, regionale of etnische achtergrond kan leiden tot discriminatie of oneerlijke oordelen, bijvoorbeeld in een rekruteringscontext (Spence et al. 2022). Etnografisch en interactioneel-
Studies over taal en inclusie hebben echter ook aandacht besteed aan spanningen, dubbelzinnigheden en tegenstrijdigheden die kunnen ontstaan. Zo blijken stereotiepe percepties van taalvariatie niet automatisch tot discriminerende oordelen te leiden (Levon 2020; Lybaert et al. 2022). In institutioneel taalbeleid moeten emancipatorische principes vaak worden verzoend met praktische en financiële beperkingen, waardoor volledige inclusie of gelijkheid moeilijk te realiseren kan zijn. De taalstrategieën die worden gepropageerd als inclusief zijn misschien niet voor iedereen begrijpelijk, kunnen onbedoelde uitsluitingseffecten hebben (bijv. het vermijden van seksegerelateerde termen in communicatie over zwangerschap en pasgeborenen, Gribble e.a. 2022), of hebben misschien niet hetzelfde inclusieve potentieel over culturen heen (bijv. het gebruik van ‘person-first language’, Buijsman e.a. 2023). Gezien de sterk gepolitiseerde aard van debatten over inclusiviteit en taal, kan de waarde van empirisch werk over dit onderwerp niet worden onderschat.
We verwelkomen daarom abstracts voor bijdragen van 20 minuten waarin empirische benaderingen van taal en inclusie worden gepresenteerd. De gekozen benadering kan zowel kwantitatief als kwalitatief zijn en de focus kan liggen op het Nederlands of op andere talen.
Mogelijke onderwerpen zijn:
- Accent bias
- Discriminatie op basis van taal
- De rol van taal in (on)gelijke kansen of (on)gelijke toegang voor minderheidsgroepen in verschillende contexten
- De ontwikkeling en evolutie van attitudes ten opzichte van taalvariatie en -diversiteit gedurende het hele leven
- Genderneutraal taalgebruik en andere vormen van inclusief taalgebruik
- Taalvariatie en meertaligheid in het onderwijs
- Vertalen en tolken voor gelijke toegang
- Taaltechnologie als middel voor inclusieve communicatie
- Laaggeletterdheid en inclusie
- Gebarentaal en inclusie
- Dekolonisatie van taal in verschillende soorten discours
- Methodologische uitdagingen in de studie van taal en inclusie
- Inclusie in taalkundig onderzoek en taalpedagogie (bijv. diversificatie van datasets en bestudeerde talen)
Keynotes
We verwelkomen dit jaar Erez Levon (University of Bern, thema: accent bias), Henk Pander Maat (Universiteit Utrecht, thema: begrijpelijke taal en leesbaarheid) en Katrijn Maryns (Universiteit Gent, thema: meertaligheid in de asielprocedure) als onze keynotesprekers.
Indienen van abstracts
Abstracts voor presentaties (max. 500 woorden, exclusief referenties) moeten uiterlijk op 15 april 2024 worden ingediend bij taalentongval2024@ugent.be. Vermeld in de e-mail uw naam en affiliatie en die van eventuele coauteurs. Abstracts kunnen in het Nederlands of Engels worden geschreven. Uiterlijk 6 mei 2024 volgt bericht van aanvaarding. Presentaties kunnen in het Nederlands of Engels worden gegeven.
Traditiegetrouw zal er een special issue van Taal & Tongval verschijnen.
Voor meer informatie, zie https://www.taalentongval2024.
